Leven met migraine | Migraine en werk

In de eerste aflevering van #indeaanval gaat onze presentator in gesprek met bedrijfsarts Dr. Juriaan Blekemolen, Evy Gruyaert en ervaringsdeskundige en coach bij Adviespunt Werk van Hoofdpijnnet, Alex Schonewille, en ontdekken we de feiten en fabels over migraine en werk. Wat vertel je aan je baas en hoe pak je dit aan? Hoe combineer je werk en een gezinsleven? En kun je als migrainepatiënt wel carrière maken?


In deze aflevering wordt gerefereerd aan de volgende aanvullende informatie:

• Ingezonden vragen - komt jouw vraag over Migraine & Werk niet aan bod in deze aflevering? Dan vind je je vraag en antwoord terug op onze veelgestelde vragen pagina.
• Poll uitslagen - Nog eens nalezen wat er is besproken over de verschillende stellingen? Je leest er hier meer over >
• Q&A met Dr. Jurriaan Blekemolen, bedrijfsarts

Wat anderen ook interessant vinden in dit thema:

• Ervaringsverhaal: Chronische migraine & werk
• Leven met migraine | Migraine & werk
• Leven met migraine | Gezinsleven met migraine
• Podcast | Nelleke Cools, directeur patiëntenvereniging Hoofdpijnnet
• Hoofdpijnnet | Adviespunt Werk

Over #indeaanval

Tijdens de uitzendingen van #indeaanval gaan we op zoek naar waarheden, feiten en fabels over migraine. We gaan in gesprek met kenners en specialisten over statements, stigma's en aannames.

Migraine en mentale gezondheid zijn sterk met elkaar verbonden. Zo kan ontspanning na stress een migraineaanval uitlokken, maar andersom kan een migraineaanval ook voor stress zorgen. Als je bijvoorbeeld dagenlang niet hebt kunnen werken of een afspraak met vrienden hebt moeten afzeggen, kan dat namelijk ook stress veroorzaken. Migraine en mentale gezondheid zijn dus nauw met elkaar verbonden, maar hoe houd je daar in het dagelijkse leven rekening mee? Hoe houd je de juiste balans om de dingen te doen die jij wil?
Met #indeaanval willen wij jou helpen deze vragen te beantwoorden. Je staat er namelijk niet alleen voor: meer dan twee miljoen Nederlanders hebben last van migraine. Inzicht in hoe anderen omgaan met migraine in relatie tot mentale gezondheid, kan jou verder helpen. We hebben daarom een aantal polls met stellingen over migraine en mentale gezondheid uitgezet. De uitslagen daarvan vind je hieronder, inclusief tips van een aantal ervaringsdeskundigen en een neuroloog in opleiding.

Stelling 1: Je kunt beter niet aan vrienden vertellen dat je last hebt van migraine

Slechts acht procent bestempelde deze stelling als een feit, dus een grote meerderheid vindt dat je beter wél aan je vrienden kunt vertellen dat je last hebt van migraine. Maar hoe kom je op dat punt? Volgens ervaringsdeskundige Evy Gruyaert start elke nieuwe relatie met een aftastingsfase. Zodra jij je veilig genoeg voelt, kun je vertellen over je migraine. Dat helpt je vrienden om jou beter te begrijpen en geeft jouzelf een geruster gevoel als je bijvoorbeeld moet afbellen, aldus Gruyaert.
Ervaringsdeskundige Cyrina Osefius beaamt dat je eerst aftast en pas daarna vertelt dat je last hebt van migraine. ‘In het begin ben je bang om als slachtoffer gezien te worden. Je wil dat iemand eerst jou leert kennen, in plaats van jou met migraine’, aldus Osefius. Toch vertelt zij het nu sneller dan voorheen, wat een positieve invloed heeft op haar nieuwe relaties. Acceptatie speelt daarbij een belangrijke rol: hoe verder je in het acceptatieproces zit, hoe gemakkelijker je jouw omgeving vertelt over je migraine.
Migraine heeft dus ook een belangrijk sociaal aspect, maar dat komt niet vaak aan bod tijdens de behandeling. Jammer, vindt neuroloog in opleiding Wardell Amerika. Hij ziet migraine namelijk als onderdeel van een systeem. ‘Migraine is een ziekte die iemand bij zich draagt, maar het hele systeem heeft invloed op die migraine’, aldus Amerika. Zijn tip: bespreek niet alleen de medicatie, maar ook het sociale aspect van migraine met je behandelaar.

Stelling 2: Een goede mentale gezondheid is de sleutel tot minder migraine

Twee derde benoemde deze stelling als een feit, een derde als een fabel. Amerika behoort tot die laatste groep. Hij stelt dat mentale gezondheid een rol speelt, maar dat migraine meerdere factoren kent. Toch benadrukt Amerika wel het belang van een goede mentale gezondheid bij de behandeling. Daar heb jij namelijk zelf invloed op. Op sommige andere factoren, zoals je hormonen, heb je dat niet.
Ook Gruyaert en Osefius stellen dat mentale gezondheid een rol speelt, maar niet de enige factor is. Je kunt heel goed in je vel zitten en alsnog een migraineaanval krijgen. In dat geval is het belangrijk dat je kijkt naar wat de trigger voor die aanval kan zijn geweest. Amerika: ‘Het is belangrijk dat mensen weten wat hun triggers zijn, zodat ze de juiste keuzes kunnen maken’. Toch kijkt hij altijd naar wat er past in het leven van zijn patiënten. Probeer niet álle mogelijke triggers te vermijden, zegt Amerika, want ‘het leven is meer dan dat’.
Mentale gezondheid heeft dus invloed op migraine, maar andersom geldt dat ook. Na een dagenlange aanval kun je je moe, gefrustreerd en moedeloos voelen. Toch probeert Gruyaert altijd positief te blijven. ‘Ik weiger om die migraine mijn persoonlijkheid, mijn leven en mijn manier van zijn te laten domineren. Het is een deel van mij, maar het is niet volledig wie ik ben’, aldus Gruyaert.

Stelling 3: Stressvolle situaties veroorzaken migraine

83% benoemde deze stelling als een feit, 17% als een fabel. Ook Gruyaert stelt dat hoe minder structuur en regelmaat zij heeft, hoe groter de kans op migraine. Niet alleen bij negatieve stress, ook bij positieve prikkels. Amerika beaamt dat iemand met migraine het best gebaat is bij regelmaat en een goede balans tussen stress en rust. Veranderingen in die balans, of ze nu positief of negatief zijn, kunnen een aanval uitlokken.
Osefius merkt ook dat zij na een periode vol prikkels vaak een migraineaanval krijgt. Toch kiest ze daar soms bewust voor. Dan drinkt ze bijvoorbeeld wél een paar glazen alcohol, ook al kan dat een trigger zijn. Om daar bewust voor te kunnen kiezen, is het noodzakelijk dat je jouw balans vindt. ‘Leer jezelf kennen. Wat werkt voor jou?’, stelt Osefius.
Volgens Amerika geldt dat niet alleen voor jouzelf, maar ook voor je behandelaar. Medicatie is natuurlijk belangrijk, maar het sociale aspect ook. Daar is voor artsen nog veel winst te behalen, denkt Amerika. Hij probeert daarom altijd meer te weten te komen over de persoon die tegenover hem in de behandelkamer zit. Wat voor werk hij of zij doet, hoe het gezinsleven eruitziet, enzovoorts. Met die kennis kan de behandelaar namelijk een beter passend behandelplan opstellen.

Beweging heeft een positieve invloed op je gezondheid. Wie regelmatig sport, voelt zich fitter en ervaart minder stress. Bovendien maakt je lichaam tijdens het sporten serotonine en endorfine aan, zogenaamde gelukshormonen. Beweging is dus belangrijk, maar te veel belasting zou ook een migraineaanval kunnen aanwakkeren. Hoe zorg je ervoor dat je jouw grenzen niet overschrijdt? En hoe veel beweging is ‘genoeg’? 
Met #indeaanval willen wij jou helpen deze vragen te beantwoorden. Je staat er namelijk niet alleen voor: meer dan twee miljoen Nederlanders hebben last van migraine. Inzicht in hoe anderen omgaan met migraine in relatie tot beweging, kan jou verder helpen. We hebben daarom een aantal polls met stellingen over beweging en migraine uitgezet. De uitslagen daarvan vind je hieronder, inclusief tips van een aantal ervaringsdeskundigen en een neuroloog in opleiding. 

Stelling 1: Sporten kan een migraineaanval triggeren 

62% benoemde deze stelling als een feit, 38% als een fabel. Ervaringsdeskundigen Evy Gruyaert en Angelique Feijen-Sengers stellen dat te intensief sporten inderdaad een aanval kan uitlokken. Zij benadrukken daarom het belang van balans. Weet waar je grenzen liggen en accepteer dat je bepaalde sporten niet kunt doen. ‘Ik wilde een marathon lopen, maar dat gaat niet voor mij met mijn migraine. Daar heb ik me bij moeten neerleggen’, zegt Gruyaert.
Te intensief sporten kan dus bij sommige mensen met migraine een aanval veroorzaken. Toch is wetenschappelijk bewezen dat regelmatig bewegen bijdraagt aan een gezonde levensstijl, wat kan helpen migraine onder controle te houden, stelt neuroloog in opleiding Wardell Amerika. Probeer wel om sporten op hoogte of in de warmte te vermijden. Beweeg in de frisse buitenlucht, op lage intensiteit. Houd rekening met je tempo en kom niet boven een bepaalde hartslag, tipt Gruyaert.
Niet alleen de intensiteit, ook jouw motivatie speelt een rol bij migraine na het sporten. ‘Je moet het leuk vinden, dan brengt het ontspanning’, stelt Feijen-Sengers. Als sporten je stress oplevert, kan dat een trigger zijn. Sport je in een teamverband? Maak dan ook kenbaar dat je kan uitvallen, zegt Feijen-Sengers. Dat geeft je rust en creëert begrip bij je teamgenoten. 

Stelling 2: Migrainepatiënten kunnen niet intensief sporten

22% bestempelde deze stelling als een feit, 78% als een fabel. Dat lijkt in tegenspraak met de uitslagen van de vorige stelling. Hoe zit dat? Volgens Amerika zijn daar verschillende verklaringen voor. Ten eerste lokt intensief sporten niet bij iedereen met migraine een aanval uit. Ten tweede is ‘intensief’ een relatief begrip, afhankelijk van jouw persoonlijke conditie. 
Wil jij graag intensief sporten? Zorg er dan voor dat de randvoorwaarden goed zijn, stelt Amerika. Dat betekent voldoende slaap, rust en regelmaat. Dan verklein je namelijk de kans op een migraineaanval na intensief sporten. Luister daarnaast naar je lichaam en bekijk het van dag tot dag. ‘Ik probeer de planning aan te passen naar de omstandigheden van de dag’, aldus Gruyaert.
Dat beaamt Feijen-Sengers: ‘Als ik moe ben en ik ga sporten, vind ik het fijn om die ontspanning te ervaren. Ik weet dan wel dat ik niet tot het uiterste moet gaan. Dan trek ik als het ware mijn accu leeg en dan gaat het fout.’ Is die grens dan altijd hetzelfde? Dat blijft een zoektocht, volgens Gruyaert. Wie last heeft van migraine, moet altijd op zoek naar die balans.

Stelling 3: Regelmatig bewegen draagt eraan bij migraine onder  controle te houden 

67% ziet deze stelling als een feit, 33% als een fabel. Volgens Amerika zijn er inderdaad aanwijzingen dat matig intensief bewegen bijdraagt aan het verminderen van migraine. Het is echter onduidelijk hoe dat precies komt. Endorfine, een hormoon dat vrijkomt tijdens het sporten en pijn vermindert, kan een rol spelen. Daarnaast zorgt sporten ervoor dat je je fitter en vrolijker voelt, wat ook de kans op een migraineaanval kan verkleinen.
Amerika benadrukt wel dat migraine heel persoonlijk is. Wat voor de ene patiënt werkt, werkt voor de andere niet. Het is daarom belangrijk dat je jezelf leert kennen, zegt Gruyaert: ‘Wat zijn mijn triggers, hoe ver mag ik in normale omstandigheden gaan?’ Een hoofdpijndagboek kan je helpen te ontdekken waar je grenzen liggen. ‘Daar ben je continu naar op zoek. En in elke fase van je leven verandert dat’, stelt Feijen-Sengers. 
In elk geval lijkt een halfuur per dag matig intensieve beweging migraine te verminderen. Probeer dat halfuur beweging daarom te integreren in je dagelijkse routine, tipt Amerika. Pak wat vaker de fiets in plaats van de auto en neem de trap in plaats van de lift. ‘Blijf bewegen, op je eigen kunnen en binnen je eigen grenzen’, aldus Feijen-Sengers.