Leven met migraine | Gezin en partner

Geen vrouw weet van tevoren hoe ze op een zwangerschap gaat reageren. Voor iedereen best spannend, maar misschien is het extra spannend als je migrainepatiënt bent. Welk effect gaat je zwangerschap hebben op je migraine? De een is opeens negen maanden klachtenvrij, terwijl bij de ander migraine de hele zwangerschap overschaduwt. Vicky en Natacha delen hun uiteenlopende ervaringen.

Vicky Vandaele: “Het was de beste tijd van mijn leven”

“Ik zou wel mijn hele leven zwanger willen zijn”, is het eerste wat Vicky Vandaele (34) zegt. Bij al haar zwangerschappen bleef de migraine vanaf het eerste moment uit. Vicky heeft twee kinderen, van bijna zes en negen jaar oud. “Het was heerlijk”, vervolgt ze, “Die angst voor migraine die ik elke dag voel als ik wakker word, was er even niet toen ik zwanger was. Ik kon gaan en staan waar ik wilde. Zonder medicijnen op zak. Zonder bang te zijn dat ik in een pretpark tegen mijn dochtertje moet zeggen dat we naar huis gaan omdat mama hoofdpijn heeft. Zonder vroegtijdig feestjes te moeten verlaten. En ik kon onbeperkt Sprite drinken, iets wat normaal gesproken vaak een aanval triggert bij mij. Ik heb enorm veel geluksmomenten gehad.”

Vurige hoop

Tijdens de eerste zwangerschap hoopte ze vurig dat de migraine voorgoed uit haar leven verbannen was. Vicky: “Je hoort weleens van die verhalen. Dat een zwangerschap iemands hormoonhuishouding zo verandert dat de migraine vanaf dan wegblijft. Maar dat was helaas bij mij niet zo. Nadat ik de borstvoeding had afgebouwd, kwam de migraine nog heviger terug.” Een migraineaanval tijdens een van haar volgende zwangerschappen was voor haar zelfs een teken dat het niet goed ging met de baby. “Ondanks dat ik zwanger was, kreeg ik toch migraine. Ik wist meteen dat het niet klopte. Ik belde direct mijn huisarts, maar die gaf aan dat er niets aan de hand was. Die nacht stond ik op en kreeg ik een miskraam.”

Juiste hormoonbalans

“Blijkbaar zorgt de zwangerschap voor een bepaalde hormoonhuishouding waardoor migraine in mijn geval uitblijft. Met mijn neuroloog heb ik inmiddels van alles geprobeerd. Helaas hebben we nog niets gevonden wat ervoor zorgt mijn hormonen in diezelfde balans komen”, aldus Vicky.

Natacha Franke: “Ik wist niet waar ik het zoeken moest”

Natacha Franke (42) heeft helaas een hele andere ervaring met haar zwangerschappen. Tot haar eerste zwangerschap had ze één à twee keer per maand een migraineaanval. Ze nam een pil, ging rusten en kon verder prima functioneren. Natacha: “In het tweede trimester van mijn zwangerschap ging het mis. Ik kreeg aanvallen die vijf dagen duurden. Vervolgens had ik één of twee dagen de tijd om op adem te komen, waarna ik weer werd overvallen door een aanval. Ik wist niet waar ik het zoeken moest.”
Op haar werk moest ze alles bijhouden in excelsheets omdat ze niet meer kon onthouden wat ze had gedaan. “Als ik daar nu op terugkijk, denk ik: waar was ik mee bezig? Maar het overkwam me op dat moment. De zwangerschap, die heftige migraine… Het was allemaal nieuw voor me.”

Bloeddrukverlager

Bij de verloskundige drong de ernst van de situatie de eerste maanden niet door. Natacha: “Omdat ik bij een grote praktijk zat, zag ik iedere keer een andere verloskundige. Mijn probleem bleef onder de radar.” Bij zeven maanden zwangerschap kon ze niet meer en ging ze naar de huisarts. “Ik kreeg medicijnen waardoor de laatste maanden draaglijker werden.” De periode na de geboorte van haar dochtertje verliep rustiger.

Tweede zwangerschap

Bij de zwangerschap van haar zoontje nam de migraine bij twaalf weken weer toe. “Ik heb contact opgenomen met mijn neuroloog en kreeg weer medicatie. Ik was op dat moment werkloos en ben toen de ziektewet in gegaan. Dat gaf rust. Daardoor heb ik die zwangerschap als minder erg ervaren.” Maar na de geboorte bleef de migraine ernstig. De enige oplossing was stoppen met borstvoeding, zodat ze weer kon starten met medicatie. Natacha: “Een verschrikkelijk verdrietig moment. Mijn zoontje was toen negen weken oud en het voeden ging heel goed. Maar het kon niet anders.”

Niet willen missen

Sindsdien is haar migraine chronisch gebleven. Na een stressvolle periode met een ziek kind, haar vader die een hartaanval kreeg, een drukke baan en de continue migraine, kreeg ze een flinke burn-out. Helaas kon zij daarna door de migraine niet terugkeren op de werkvloer en is ze nu honderd procent afgekeurd. Hoewel ze begrijpt dat er vrouwen met migraine zijn die er voor kiezen om niet aan kinderen te beginnen, had zij het niet willen missen: “Mijn twee kinderen geven me zoveel geluk. Ze maken me iedere dag blij.”

Natacha’s tips

Haar tips aan vrouwen die door de zwangerschap meer last krijgen van migraine? “Kom voor jezelf op. Ga meteen naar de huisarts en zorg dat ook je neuroloog, verloskundige en gynaecoloog op de hoogte zijn van je situatie. Ook al is er niet veel mogelijk qua medicijnen, wie weet kunnen ze iets voor je betekenen. En laat je werk ondergeschikt zijn aan je zwangerschap en migraine. Luister naar je lichaam. Werk bijvoorbeeld minder of werk thuis. Zorg dat je voldoende rust hebt.” Haar derde tip: breng mensen om je heen op de hoogte van je situatie. “Kom uit de ‘migrainekast’. Pas als zij weten dat het niet goed met je gaat, kunnen ze je helpen. Ontvang die hulp vervolgens met open armen”, aldus Natacha.
En tot slot: “Ga mediteren. Dat zei mijn vader altijd tegen mij. En echt, het helpt je om te voelen wat je nodig hebt.”
Ervaar je spanning tijdens je zwangerschap, al dan niet door (angst voor) migraine? Probeer eens een van onze ontspanningsoefeningen.

Migraine heb je niet alleen. Net als bij iedere chronische ziekte ervaren ook je gezinsleden, inclusief je kinderen, de gevolgen ervan. Hoe ga je hier als ouder goed mee om? We spreken pedagoog Thyme van den Beuken, onder meer docent pedagogiek bij Fontys Hogescholen. Hij geeft adviezen over hoe je ervoor zorgt dat de impact van je ziekte behapbaar blijft voor je kind. Een veilige omgeving en normalisering van de ziekte zijn hierbij van groot belang. 

Advies 1: Creëer een emotioneel veilige omgeving

Creëer een omgeving voor je kind waarin alle emoties er altijd mogen zijn. Is je kind boos omdat je halverwege een spelletje opeens op bed moet gaan liggen? Maak er ruimte voor. Het is ok dat hij boosheid voelt. Is hij verdrietig omdat het door je migraine niet uitkomt dat er een vriendje komt spelen? Ook goed. Laat hem maar uithuilen en troost hem. Door zijn emoties te erkennen, hoeft hij niets in te houden. Zo leert hij op een gezonde manier omgaan met tegenslagen én geluk. Als ouder heb je hierin ook een enorme voorbeeldrol. Want als jij je emoties goed kunt reguleren, dan leer je dat indirect ook aan je kind. Wees dus eerlijk wanneer het niet goed met je gaat. Laat het zien als de zoveelste migraineaanval in een maand je verdriet doet. En toon het ook als het weer goed met je gaat. Durf je kwetsbaarheid te laten zien.

Advies 2: Maak het bespreekbaar

Hoe oud je kind ook is, maak je migraine bespreekbaar. Juist op momenten dat je geen last hebt. Vertel wat je voelt als je een aanval krijgt. Bespreek samen wat het met jullie doet en vooral dat het er – hoe vervelend ook - bij hoort. Je kunt er zelfs een grapje over maken. Als jij laat zien dat je het geaccepteerd hebt, normaliseer je het en wordt het niet iets groots. Pas wel op dat je bij een jong kind, tot een jaar of acht, niet in abstracte bewoordingen praat. Begrippen als ‘chronische ziekte’ kunnen zij nog niet plaatsen, met als gevolg dat ze er juist angstig van worden. Houd de gesprekken daarom eenvoudig. Een wat ouder kind, vanaf een jaar of acht, kun je meer uitleggen. Zij hebben dat ook nodig, omdat het gevaar dreigt dat ze gaan denken dat het hun schuld is. Maak heel expliciet dat de migraine bij jou hoort en niet door hem komt.

Advies 3: Stem goed af op je partner

Bespreek regelmatig samen met je partner wat de ziekte voor jullie beiden betekent. Staan jullie er hetzelfde in? Is je migraine geaccepteerd in jullie relatie? Maak afspraken over hoe de ander bijspringt als jij een aanval krijgt. En zorg ervoor dat jullie je kind hetzelfde, heldere verhaal vertellen over de migraine. Hebben jullie hulp nodig bij de omgang met je ziekte in jullie relatie? Bespreek het met je huisarts.

Advies 4: Zorg voor een vangnet

Een buurman of buurvrouw, opa’s en oma’s of ouders van vriendjes. Zorg ervoor dat er een vangnet om je kind heen is, dat hem opvangt als jij of je eventuele partner dat niet kunnen. Zo’n sociaal vangnet is heel belangrijk. Want als je kind zich totaal overgeleverd voelt aan zichzelf, dan kan dat heel schadelijk zijn. Heb je het gevoel dat je op niemand in je directe omgeving kunt terugvallen? Vraag hulp! Je netwerk reikt verder dan familie en vrienden. Betrek je huisarts erbij, informeer de opvang, gastouder of school, of neem contact op met de GGD. Mensen willen je heel graag helpen, als ze maar weten wat je situatie is. En daarvoor is het belangrijk dat jij je kwetsbaar opstelt en deelt wat er speelt. Spannend misschien, maar wel noodzakelijk voor je kind.

Advies 5: Geef je kind handvatten

Nog een manier om migraine te normaliseren: verzin samen met je kind een ritueel voor als jij een aanval krijgt. Zo weet hij wat hij kan doen en voorkom je dat hij machteloos moet toekijken hoe jij pijn hebt. Je geeft hem handvatten. Vertel allereerst hoe hij de signalen herkent als jij een aanval krijgt of spreek een codewoord af. Bedenk samen wat je kind vervolgens kan doen. Afhankelijk van de leeftijd kan hij bijvoorbeeld een glaasje water voor je halen en dan rustig een puzzel gaan doen. Of zelf de iPad pakken en een spelletje aanzetten. Zo’n ritueel introduceren zal niet in één keer lukken, maar werpt uiteindelijk zijn vruchten af.
Maak jij je zorgen om de opvoeding van je kind? Neem contact op met je huisarts. Zij kunnen je steun bieden en eventueel in contact brengen met de juiste professionals.  Thyme van den Beuken is naast docent Pedagogiek ook oprichter van het platform Pedagogisch Verantwoord, dat verschillende visies en wetenschappelijke kennis achter opvoeding toegankelijker wil maken.